ECZACININ SUT İLE İMTİHANI-15
IKS/ SABA/ SAMA/ LABA /LAMA… YABA DABA DUUU
Sevgili meslektaşlarım,
Bu hafta, 04.09.2019 Tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan SUT değişikliğinin ASTIM tedavisini ilgilendiren bölümünü ele alalım.
Şimdiye dek astım hastalarımızın reçetelerini karşılarken, sadece raporlu hastalarımızda rapor dozunu aşmamaya özen gösteriyor idik. SUT değişikliği sonrası LABA, LAMA, SABA, SAMA, IKS, kombine, mono doz gibi terimlerle allak bullak olduk. Yeni SUT’un ASTIM tedavileri bölümünü, Resmi Gazete’de yayınlandığı şekliyle aynen aktarıyorum:
4.2.24.A - Astım tedavisinde
(4) Uzun etkili solunum yolu beta-agonistleri (LABA) ve inhale kortikosteroidler (İKS) gruplarında mono olarak yer alan ürünlerin tek başına veya birlikte reçete edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanır.
(5) Aynı reçetede bulunan uzun etkili solunum yolu beta-agonistini (LABA) mono veya sabit doz kombinasyonu şeklinde içeren müstahzarlardan yalnızca bir müstahzarın bedeli Kurumca karşılanır.
(6) Aynı reçetede bulunan inhale kortikosteroidi (İKS) mono veya sabit doz kombinasyonu şeklinde içeren müstahzarlardan yalnızca bir müstahzarın bedeli Kurumca karşılanır.
(7) Uzun etkili solunum yolu beta-agonistleri (LABA) ve inhale kortikosteroidlerin (İKS) mono veya sabit doz kombinasyonu gruplarında yer alan ürünlerin diğer şekillerde reçete edilmesi halinde bedelleri Kurumca karşılanmaz.
(8) Kısa etkili solunum yolu beta-agonistini (SABA) veya kısa etkili solunum yolu betaagonistini (SABA) ve obstrüktif solunum yolu hastalıklarında kullanılan kısa etkili antikolinerjik maddeyi (SAMA) kombine olarak içeren ürünler (SABA+SAMA) ile nebülizatörle uygulanan inhale kortikosteroidler (İKS), 4.2.24.A numaralı maddesinde yer alan hükümlerden istisnadır.
Okul günlerimizin Farmakoloji derslerinden aşina olduğumuz, sonraları kullanmaya kullanmaya unuttuğumuz bu terimleri anlaşılır kılmak için bir sözlük hazırladım. Hep beraber bilgilerimizi tazeleyelim:
SÖZLÜK
SABiT DOZ KOMBiNE iLAÇLAR: Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) yayımladığı rehberlerde “Sabit Doz Kombine İlaçlar” tek bir formülasyon içinde iki veya daha fazla ilacın bulunması olarak tanımlanmaktadır.
MONO DOZ İLAÇLAR: Tek bir etken madde içeren ilaçlardır.
LABA: Uzun etkili beta agonistler- Salmeterol, Formoterol, Indacaterol, Vilanterol, Olodaterol
LAMA: Uzun etkili Muskarinik antagonistler (Uzun etkili antikolinerjikler) Tiotropium LAMA’lar her ne kadar astımda ödenmiyor, sadece KOAH tedavisinde ödeniyor olsalar da, hastanın astım-KOAH overlap mevcudiyeti olabileceği ihtimaliyle konuya dahil etmek gerek.
SABA: Kısa etkili beta agonistler Salbutamol, Terbutalin
SAMA: Kısa etkili muskarinik antagonistler (Kısa etkili antikolinerjikler)- Ipratropium
IKS: İnhale kortikosteroid- Budezonid, Beklometazon, Flutikazon
Şimdi, SUT’a yeni ilave edilen ilgili maddeleri tek tek ele alarak açalım:
Madde 4: Aynı reçetede bulunan LABA ile IKS tek başlarına veya birlikte ödenir.
(Tekbaşına LABA ödenir
Tekbaşına IKS ödenir
Tekbaşına LABA+IKS kombinasyonu ödenir) *Ecz. Ahmet Çetiner
Madde 5: Aynı reçetede bulunan sabit doz LABA kombine ilaç ile mono doz LABA çakışması halinde, sadece birinin bedeli ödenir.
(LABA+LABA ödenmez
LABA ile LABA+IKS ödenmez) *Ecz. Ahmet Çetiner
Madde 6: Aynı reçetede bulunan sabit doz IKS kombine ilaç ile mono doz IKS çakışması halinde, sadece birinin bedeli odenir.
(IKS+IKS ödenmez
IKS ile LABA+IKS ödenmez) *Ecz. Ahmet Çetiner
Madde 7: Aynı reçetede olsun olmasın, LABA ile IKS mono dozları ve LABA+IKS Sabit dozları birlikte ödenmez. (üsttekiler dışında geriye kalan durumlar ödenmez)* Ecz. Ahmet Çetiner
Madde 8: SABA mono doz, SAMA mono doz veya SABA+SAMA kombine inhalerler ile nebul IKS ler birlikte yazılması durumunda bedelleri ödenir.
***Parantez için kırmızı notlar, çok uzak diyarlardan, çalışmalarını gıpta ile izlediğim sevgili meslektaşım Ecz. Ahmet Çetiner’e aittir. Aşağıdaki tabloyu da sizler için hazırladı. Kendisine hem kendim, hem tüm meslektaşlarım adına teşekkür ediyorum.
Yeni SUTta aklımıza takılan soru çok. Şükür ki, aynı reçetede yazılması halinde MEDULA çakışmaları yakalıyor. Yine de 7. Maddeye dikkatinizi çekmek istiyorum. Bu maddede ‘AYNI REÇETEDE’ ifadesi kullanılmamış. Buradan hareketle, ‘farklı reçetelerde hastanın bitmemiş ilaçlarını takip etmekle yükümlüyüz’ anlamı çıkıyor. MEDULA’dan beklediğimiz, farklı reçetelerdeki takibin de akıllı program aracılığıyla gerçekleştiriliyor olmasıdır.
En can alıcı soru da, hekim hastanın ilaç kombinasyonunu değiştirmek istediğinde ne yapacağız?
Elindeki diğeri bitene kadar beklenecek mi?
Bu süre zarfında bedelini ödeyerek mi almak zorunda kalacak?
Bir soru da, İlaç çakışması durumunda hangisi ödenecek?
Mantık yürütürsek, sabit doz kombine ödenecek, mono doz kesilecek.
Bir sonraki yazımda KOAH konusunu ele alacağım. O konu biraz daha zor ve beyin yakıcı.
Keyifli, verimli, kesintisiz günler dilerim. Tekrar görüşmek üzere, sağlıcakla kalın.
Ecz. Zeynep Aynur Akyol
Kaynaklar:
TITCK STD Raporu III
Resmi Gazete 04.09.2019 Tarihli mükerrer sayı
Türk Toraks Derneği yayınları
Resmi Gazete
Rx MediaPharma
TEB Rp
Rapor Kontrol programı
