19.09.2013 tarihinde imzalanan Ek Protokol’le, ekleme ve değişiklik yapılan maddeler arasında sözleşmenin “Reçete İadesi” başlığını taşıyan ve reçete iadesine ilişkin ayrıntılı hükümler içeren 3.3 maddesi de bulunmaktadır.
Reçete İadesi başlıklı bölümün 3.3.1 maddesinde, “Reçete Üzerinde” eksiklikler içeren kısmına bir fıkra eklenirken, “Reçete Ekinde” eksiklikler içeren bölümün 6. fıkrası değiştirilmiştir. Bu değişiklik/eklemelerin yürürlük tarihi ise ek protokolün tamamının yürürlüğe gireceği 1 Kasım 2013 değil, “Medula provizyon sisteminde yapılacak çalışmalar ve entegrasyon sonrası” olarak belirlenmiştir. Yani yürürlüğü Sosyal Güvenlik Kurumuna bırakılmış durumda.
Bilindiği üzere, 2012-2015 Protokolü ile reçetelerin iadesi ayrıntılı belirlenmiş ve “Reçete İadesi” başlıklı madde isabetli biçimde “Reçete üzerinde”, “Reçete Arkasında”, “Reçete Ekinde”, “Reçete Eki Belgelerde” ortaya çıkan eksiklikler şeklinde ayrı ayrı ve analitik olarak sıralanmıştır.
Ancak anlatımı son derece bozuk olan bu bölümde, fıkralar ve başlıklar bağlantısı yeterince iyi kurulamadığı gibi, eksiklik olan hususla, bunun tespiti halinde gerçekleşecek fiil arasındaki ilişki yetkin biçimde düzenlenememiştir. Örneğin “Reçete Üzerinde” alt başlıklı 3.3.1 maddesinde bütün eksiklikler 11. fıkranın sonuna kadar “bulunmaması” fiili ile bağlanmak istenirken; 6.fıkrada bu bağlantıdan kopuk, baştan sona düzenlenmiş bir cümle bulunmaktadır. Yine bütün fiiller sayıldıktan sonra, maddenin en sonunda “iade edilir” cümlesiyle bitirilmek şeklinde sorunlu bir yol seçilmiştir. Netice olarak, reçete iadesine ilişkin maddelerin daha anlaşılır biçimde yeniden düzenlenmeye ihtiyacı olduğunu belirtmek gerekir.
Reçete iadesi konusu, ağırlıklı olarak şekli eksikliklere dönük olup, ilaç temin protokolünün en önemli konularından birini oluşturmaktadır. Bu düzenlemeyle doğrudan reçete bedeli kesintiye konu edilmemekte, reçete ve ekleri düzeltilmek üzere eczacıya iade edilmektedir.
Ek Protokol’le, Reçete İadesi başlıklı kısmın, 3.3.1 maddesi olan “Reçete Üzerinde” başlıklı bölüme bir fıkra eklenmektedir. Ekleme, “13. Reçetede yazılı hekim bilgisinin sehven yanlış girilmesi,…” şeklindedir. Bununla reçetede yazılı doktor bilgisi yanlış girildiğinde, reçetenin eczacıya iade edileceği ve düzeltilmesi halinde bedelinin ödeneceği anlatılmak istenmektedir. En başta “sehven” ve “yanlış” sözcüklerinin eşanlamlı sözcükler olduğunu ve bunun bir anlatım bozukluğuna yol açtığını belirtmek gerekir.
Ek maddeyle, uygulamada karşılaşılan bir sorun olduğu anlaşılan hekim bilgisinin yanlış girilmesi durumu düzeltilmiş oldu. Ancak aynı bölümün 2. fıkrasında “hekime ait bilgilerin…bulunmaması” fıkrasındaki bir değişiklikle de bu sorunun aşılması mümkün olabilirdi. Pek tabi ki bunda, maddenin anlatım bozuklukları içermesi ve fıkraların sonundaki “bulunmaması” ortak sözcüğünün ek fıkrayla uyumunun olmaması da etkili olabilir.
İkinci olarak, 3.3.1 maddesinin “Reçete ekinde” başlıklı bölümünün 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 2012 Ek Protokolü ile eklenen 6. fıkrası değiştirilmiştir.
6. fıkra “Sağlık Bakanlığı tarafından Beşeri Tıbbi Ürünler Ambalajlama ve Etiketleme Yönetmeliği ile karekod uygulaması kapsamı dışında tutulan ancak karekodlu olan ilaçların fatura edilmesinde karekod sonlandırmasının yapılmadığı reçeteler,” şeklinde iken Ek Protokol’ün 7. maddesi ile “Sağlık Bakanlığı tarafından Beşeri Tıbbi Ürünler Ambalajlama ve Etiketleme Yönetmeliği ile karekod uygulaması kapsamı dışında tutulan ilaçlara ait kupürlerin bulunmaması veya bu ilaçlardan karekodlu olanların karekod sonlandırmasının yapılmaması, (sözleşme dönemi boyunca yalnızca bir defaya ve ilk tespit edilen reçeteye mahsus olmak üzere)” şeklinde değiştirilmiştir.
Bu haliyle düzenleme; reçete ekinde Yönetmelik ve karekod uygulaması dışında olan ilaçların kupürlerinin olmaması veya karekodlu olanlardan sonlandırma yapılmaması halinde bir kereye mahsus olmak üzere reçete iadesini öngörmekle birlikte, bunun bir kereye mahsus olmasıyla bir sınırlama ve uyarı maddesine dönüştürülmüş oluyor.
Reçete iadesi, sözleşmenin en önemli konularındandır. Nitekim her ek protokolde ekleme yapılmasına ve değiştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Ancak madde ayrıntılı düzenlenmek istenirken, anlatım bozuklukları ve anlam kaymalarına yol açıldığı gözükmektedir. Bu nedenle istenilen değişiklikler ve eklemelerin yapılmasında da aynı güçlük devam etmekte, basit bir değişiklik yapmak yerine ek madde konulmak zorunda kalınmaktadır.
