Eczacılık dünyası, 31.05.2012 tarihinde 6197 sayılı temel eczacılık yasasındaki değişikliklerle iki yeni çalışma biçimiyle tanıştı: İkinci eczacılık ve yardımcı eczacılık.
Gerek ikinci eczacılığın gerekse yardımcı eczacılığın, isim olarak yarattığı çağrışım, içerikleriyle pek uyuşmamaktadır.
İki çalışma biçimi de iradi olmayıp zorunlu bir çalışma/çalıştırma ilişkisini öngörmektedir.
Başka bir deyişle, Yönetmelik yürürlüğe girdiği ve ikinci eczacılığa ilişkin kriterler belirlendiği andan itibaren belli sayıda eczacı, ikinci eczacı çalıştırmak için ortalığa düşecek ve ikinci eczacı bulmaya çalışacaktır. Zira kanun, belli nitelikleri taşıyan eczacıların, zorunlu olarak ikinci eczacı çalıştırmasını öngörmektedir. Doğal olarak bu zorunluluk hali bir istihdam maliyeti demektir. Nitekim 6308 sayılı değişiklik yasasında, ikinci eczacı olarak çalışanlar için bir asgari ücret ödeme zorunluluğu bulunmaktadır.
Benzer şekilde, 2013 yılında eczacılık fakültelerine girenlerden başlayarak serbest eczacılık yapmak isteyenler, en az bir yıl yardımcı eczacılık yapmak zorunda kalacaklardır. Yardımcı eczacılık, serbest eczane stajıymış gibi görünse de içeriği ve istisnaları itibariyle staja pek benzememektedir. Yardımcı eczacılık da bir zorunlu çalışma hali olarak düzenlenmiş ve bu nedenle ikinci eczacılık gibi 6308 sayılı değişiklik yasasında asgari bir ücret ödeme zorunluluğu konulmuştur.
Gerek ikinci eczacılık, gerekse yardımcı eczacılık için asgari ücret; genel asgari ücret tarifesinden ayrı ve doğrudan özel kanuna konularak belirlenmiştir. Benzer mesleklerde bu tür bir uygulamanın olmadığını söyleyebiliriz.
Buna göre ikinci eczacılara asgari ücretin üç katından aşağı olmamak üzere taraflarca belirlenecek ücret; yardımcı eczacılara ise asgari ücretin bir buçuk katından aşağı olmamak üzere taraflarca belirlenecek ücret ödenecektir.
Başka bir deyişle bugün için, ikinci eczacıya 2013 yılı 2. dönemi için belirlenen 1.021,50.-TL asgari ücretin en az üç katı, yardımcı eczacıya ise (kazanılmış haklar olmadığı varsayıldığında) en az brüt bir buçuk katı ücret verilmesi gerekmektedir.
Bunun bir asgari ücret olduğunu, tarafların anlaşması halinde daha yüksek ücret verilmesinin mümkün olacağını önemle belirtmek gerekir.
Yönetmelik çıkarıldıktan ve ikinci eczacı çalıştıracak eczaneler belirlendikten sonra, bu eczanelerin ikinci eczacı bulması gerekecektir. Bir zorunluluk olması ve eczanelerin mutlaka ikinci eczacı çalıştırması gerektiği gözönüne alındığında, hem ikinci eczacı bulunmasında güçlük yaşanması, hem de bulunamadığı takdirde ücretlerinin yükselme olasılığı vardır.
Diğer yandan da 2018’den itibaren eczacılık fakültelerinden mezun olan eczacıların yardımcı eczacılık yapabilecekleri bir eczane bulma zorluğu ortaya çıkacaktır. Zira yardımcı eczacı çalıştıran eczacılar için, kanunda belirlenen zorunlu bir mali yük sözkonusudur. Bu yükten kaçınmak isteyen eczacılar yardımcı eczacı çalıştırmak istemeyeceklerdir. Dikkat edilirse, kanunda, yardımcı eczacıların maliyetine, meslek kuruluşu ya da kamu bütçesinden bir katılım ya da katkı bulunmamakta, bütün yük yardımcı eczacıyı çalıştıracak eczacıya bırakılmaktadır.
Eczacılıkta işler giderek güçleşiyor; bir sorunu çözelim derken çok sayıda yeni soruna kapı aralanıyor… Yardımcı eczacılık, ikinci eczacılık gibi zorlama işler ve adlandırmalar ortaya çıkıyor, işin nereye uzanacağı ise kestirilemiyor... Allah, üçüncü, dördüncü, beşinci eczacılıktan, yardımcıya yardım eden eczacıdan korusun.
